اجرت المثل ایام زوجیت

اجرت المثل ایام زناشویی چیست و در چه شرایطی پرداخت می شود؟

آنچه مسلم است هر یک از زوجین  پس از ازدواج و بستن پیمان زناشویی در قبال یکدیگر وظایفی را برعهده دارند. با این حال برخی امور از وظایف و تکالیف قانونی آنها به شمار نمی رود، هرچند در عرف جامعه به عنوان بخشی از مسئولیت های آنان محسوب شود. در این جاست که مفهومی با عنوان اجرت المثل ایام زناشویی مطرح می گردد. در ادامه به جزئیات بیشتر در این زمینه خواهیم پرداخت.

اجرت المثل ایام زناشویی

اجرت المثل زن (زوجه) در زندگی مشترک چیست؟

به زبان ساده اینکه زوجین در قبال یکدیگر وظایف قانونی دارند. زن مکلف است که از شوهر تمکین عام و خاص کند. اما یکسری کارها وظیفه شرعی و قانونی زوجه نیست. اگر چه در عرف جامعه ایرانی زنان مشغول به رسیدگی به فرزندان و امور منزل می شوند. در این راستا زوجه می تواند از زوج (شوهر) مطالبه دستمزد این دست امور را که قانونا بر عهده او نیست مطالبه کند.
اگر توافقی بین آنها در خصوص مبلغ آن نباشد، زن می تواند با دادن دادخواست مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت به طرفیت شوهر تقاضای مطالبه اجرت المثل با جلب نظر کارشناسی می کند. آشپزی، نگهداری از فرزندان، شستن ظروف و لباس ها و… از جمله کارهایی است که زن امکان دارد درخواست اجرت المثل آنها بدهد.

مستندات قانونی گرفتن اجرت المثل زناشویی

تبصره ماده ۳۳۶ قانون مدنی: چنانچه زوجه کارهایی را که شرعاً به عهده وی نبوده و عرفاً برای آن کار اجرت‌المثل باشد، به دستور زوج و با عدم قصد تبرع انجام داده باشد و برای دادگاه نیز ثابت شود، دادگاه اجرت‌المثل کارهای انجام گرفته را محاسبه و به پرداخت آن حکم می‌نماید. (الحاقی بموجب قانون الحاق یک تبصره به ماده (۳۳۶) قانون مدنی مصوب ۱۳۸۵

ماده ۲۹ قانون حمایت خانواده: دادگاه ضمن رأی خود با توجه به شروط ضمن عقد و مندرجات سند ازدواج، تکلیف جهیزیه، مهریه و نفقه زوجه، اطفال و حمل را معین و همچنین اجرت‌المثل ایام زوجیت طرفین مطابق تبصره ماده (۳۳۶) قانون مدنی تعیین و در مورد چگونگی حضانت و نگهداری اطفال و نحوه پرداخت هزینه‌های حضانت و نگهداری تصمیم مقتضی اتخاذ می ‌ کند. همچنین دادگاه باید با توجه به وابستگی عاطفی و مصلحت طفل، ترتیب، زمان و مکان ملاقات وی با پدر و مادر و سایر بستگان را تعیین کند. ثبت طلاق موکول به تأدیه حقوق مالی زوجه است.
طلاق درصورت رضایت زوجه یا صدور حکم قطعی دایر بر اعسار زوج یا تقسیط محکومٌ ‌‌ به نیز ثبت می‌ شود. در هرحال، هرگاه زن بدون دریافت حقوق مذکور به ثبت طلاق رضایت دهد می‌ تواند پس از ثبت طلاق برای دریافت این حقوق از طریق اجرای احکام دادگستری مطابق مقررات مربوط اقدام کند.

در خصوص اجرت المثل توجه به نکات ذیل ضروری است :

الزام به پرداخت اجرت المثل ویژه ی کارهایی است که قانونی و مشروع باشد.
قصد تبرع (برای رضای خدا کارکردن) باید اثبات شود؛ یعنی اگر زوج دلیلی بیاورد یا شواهد و قرائنی باشد که زوجه از ابتدا قصد دریافت اجرت المثل نداشته است، زوجه مستحق دریافت اجرت المثل ایام زناشویی نمیباشد.

دادگاهها بر مبنای رویه تعیین اجرت المثل به کارشناس رسمی دادگستری ارجاع میشود.

شرایط دریافت اجرت المثل زناشویی یا ایام زوجیت

دریافت اجرت المثل ایام زناشویی نیز منوط بر آن است که عمل زوجه، عرفا دارای اجرت بوده و زوجه، قصد تبرع، یعنی مجانی انجام دادن عمل را نداشته باشد.

تبصره ماده 336 قانون مدنی، که در اصلاحات سال 1385 به این قانون، اضافه شده، در بیان شرایط دریافت اجرت المثل ایام زناشویی، مقرر می دارد: ( چنانچه زوجه، کارهایی را که شرعا به عهده وی نبوده و عرفا برای آن کار، اجرت المثل باشد، به دستور زوج و با عدم قصد تبرع انجام داده باشد و برای دادگاه نیز ثابت شود، دادگاه، اجرت المثل کارهای انجام گرفته را محاسبه و به پرداخت آن حکم می نماید .)

از آنجا که شرایط دریافت اجرت المثل ایام زوجیت، در تبصره ماده 336 قانون مدنی، مشخص گردیده و دریافت اجرت المثل ایام زناشویی، تنها در این شرایط، امکان پذیر می باشد، در این بخش، به توضیح شرایط تعلق اجرت المثل ایام زوجیت، پرداخته که مطابق موارد زیر می باشند:

کارهایی که زوجه انجام داده، شرعا بر عهده وی نبوده است. مثل اینکه، زن نظافت منزل و امور آشپزی را انجام داده باشد؛ در حالی که به لحاظ قانونی و شرعی، موظف به انجام این کارها نیست. نکته مهم در این خصوص، آن است که زن نمی تواند بابت کارهایی که به لحاظ شرعی و قانونی بر عهده وی است، اجرتی را مطالبه کند؛ مانند تمکین، چرا که تمکین از وظایف زن در برابر شوهرش است .

زن باید این کارها را به دستور زوج انجام داده باشد. منظور از به دستور زوج، در این ماده، آن است که زن، این کارها را به درخواست مرد انجام داده باشد .

لازم به ذکر است که برخلاف تصور بسیاری از افراد، طلاق دادن زن، شرط دریافت اجرت المثل توسط وی نبوده، بلکه زن در طول دوران زندگی مشترک و بدون اینکه، دادخواست طلاق دهد نیز می تواند اجرت المثل خود را مطالبه نماید.

زن باید با قصد عدم تبرع، این امور را انجام داده باشد . منظور از عدم تبرع، در این ماده، آن است که زن، قصد انجام دادن رایگان کارها را نداشته باشد. بلکه، نیت واقعی او، آن باشد که این کارها در قبال دریافت مزدی انجام می شوند . بنابراین، در صورتی که خواسته زن، انجام دادن رایگان این امور در منزل باشد، به لحاظ شرعی یا قانونی، حقی در دریافت اجرت ندارد؛ چرا که به خواسته خود در حق شوهرش، تبرع یا احسان کرده است؛ لذا نمی تواند اجرتی بخواهد.

اگر در مورد مطالبه اجرت المثل نیاز به مشاوره یک وکیل خانواده خوب دارید اینجا کلیک کنید.

 

مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت

در قسمت قبل، شرایط دریافت اجرت المثل ایام زناشویی و شروط تعلق این اجرت المثل را به زن توضیح داده و گفتیم که برخلاف تصور بسیاری از افراد، طلاق دادن زن، از شرایط دریافت اجرت المثل توسط وی نبوده، بلکه زن در طول دوران زندگی مشترک و بدون اینکه، دادخواست طلاق دهد نیز می تواند اجرت المثل خود را مطالبه نماید.

از آنجا که در بیشتر موارد، اختلاف میان زوجین، برای دریافت اجرت المثل ایام زوجیت و تعلق آن به زن، میان خود آنها به نتیجه نمی رسد و زوجه غالبا، مجبور بوده که برای دریافت اجرت المثل ایام زناشویی، به دادگاه مراجعه کرده و اجرت المثل ایام زوجیت را از طریق قضایی، مطالبه نماید، لذا، در این بخش، به توضیح نحوه مطالبه اجرت المثل ایام زناشویی، پرداخته که طبق مراحل زیر می باشد:

در مرحله اول از مراحل نحوه مطالبه و دریافت اجرت المثل ایام زوجیت، زوجه باید برای دریافت اجرت المثل ایام زناشویی، به یکی از دفاتر خدما الکترونیک قضایی، مراجعه کرده و برای ثبت و ارسال دادخواست دریافت اجرت المثل ایام زناشویی، اقدام نماید. البته، ثبت دادخواست، از طریق سامانه ثنا نیز امکان پذیر می باشد.

پس از ارجاع دادخواست دریافت اجرت المثل ایام زوجیت، به شعبه دادگاه خانواده، وقت رسیدگی، تعیین شده و طرفین دعوا، یعنی زوجه و زوج، برای ارائه توضیحات و ادله خود، باید در جلسه یا جلسات دادرسی، حاضر شوند.

در صورت اختلاف زوجین در مبلغ اجرت المثل ایام زناشویی، دادگاه خانواده، با صدور قرار ارجاع امر به کارشناسی، تکلیف تعیین اجرت المثل و مقدار آن را به کارشناسی واگذار می کند که کارشناس، مبلغ آن را با توجه به مسائل مختلفی، تعیین می کند . برخی از ویژگی های زن، از جمله تحصیلات بالا، سبب می شود که اجرت المثل بالاتری برای وی تعیین شود.

در نهایت، پس از صدور حکم بدوی به نفع زوجه و در صورت اعتراض هر یک از طرفین، به این رای و تایید رای در دادگاه تجدیدنظر استان و قطعیت رای، زوجه می تواند برای اجرای رای قطعی، به اجرای احکام دادگاه، مراجعه نماید. البته، اگر شوهر، توان مالی کافی جهت پرداخت یک باره اجرت المثل زن را نداشته باشد، می تواند از دادگاه بخواهد که پرداخت اجرت المثل به زن، قسطی شده و یا برای پرداخت به وی، مهلت داده شود.

مراحل مطالبه (درخواست) اجرت المثل زندگی زناشویی

بدیهی است که باید دعوی مطالبه اجرت المثل از سوی زوجه اقامه شود. زوجه می تواند شخصا دادخواست بدهد و می تواند به وکیل دادگستری مثلا گروه وکلای پارسای وکالت بدهد. با در دست داشتن شناسنامه و عقدنامه به دفتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه می شود و نمونه دادخواستی اجرت المثلی شبیه این تنظیم میشود

خواهان خانم…
خوانده آقای…
وکیل
خواسته مطالبه اجرت المثل زندگی مشترک از مورخ —- لغایت— با جلب نظر کارشناس
با عرض سلاماحتراما اینجانب و خوانده در مورخ — بر طبق عقدنامه— در عقد نکاح دائم یکدیگر می باشیم. از مورخ — زندگی مشترک آغاز شده است و حاصل آن ۳ فرزند می باشد. با عنایت اینکه در تمام این سالها اینجانب تمامی امور منزل و بچه داری را بدون قصد تبرع و با دستور شوهر انجام  داده ام. تقاضای محکومیت خوانده با جلب نظر کارشناس به پرداخت اجرت المثل زندگی مشترک از مورخ — الی مورخ — استدعا می شود

امضاء

آیا اجرت المثل هم زنان یکسان است؟

مسلما خیر. دادگاه پس از تشکیل جلسه دادرسی و استماع اظهارات طرفین در صورت تشخیص استحقاق زوجه، قرار ارجاع به کارشناسی صادر می کند. کارشناس با توجه به فاکتور های متعدد اجرت المثل زن را تعیین می کند که البته هر کدام از زوجین می توانند نسبت به مبلغ آن اعتراض کند. تحصیلات زوجه، وضعیت اشتغال، تعداد فرزندان، محل زندگی، امکانات زندگی مشترک، داشتن خادم، نقل مکان کردن های متعدد و حتی وضع های زوج و زوجه از جمله فاکتور هایی است که کارشناس مد نظر قرار می دهد.

شرایط دریافت اجرت المثل ایام زوجیت در قانون جدید اجرت المثل زن

نکته ای که در رابطه با شرایط دریافت اجرت المثل ایام زناشویی و تعلق آن به زن، وجود داشته، این مساله بوده که اثبات تبرعی نبودن یا مجانی نبودن، کارهای زوجه، در دعوای دریافت اجرت المثل ایام زوجیت، بر عهده زن بوده که این امر، اغلب، بسیار دشوار می باشد؛ به نحوی که در بسیاری از دعاوی طرح شده، خواسته زوجه برای اجرت المثل، به دلیل عدم امکان اثبات این مساله، رد می شود.

با توجه به این مشکلات، معاونت رئیس جمهور در امور زنان و خانواده، اقدام به ارائه طرحی نمود که با عنوان قانون جدید اجرت المثل زن، شناخته می شود. به موجب قانون جدید اجرت المثل زن، در دعوای دریافت اجرت المثل ایام زناشویی، اصل بر عدم تبرع می باشد. یعنی، اصل ، بر آن است که زوجه، کارهای انجام گرفته در منزل شوهر، را با قصد مجانی بودن، انجام نداده و لذا، اثبات مجانی بودن قصد زوجه، بر عهده زوج می باشد.

اجرت المثل نه تنها به زنانی که در کابین شوهر از ابتداء تا زمان طلاق یا توافق زوجین بر مبنای طول مدت زندگی با نظر کارشناس (یا توافق زوجین) محاسبه میشود بلکه طبق مواد 336 و 337 قانون مدنی به سایر موارد مالی نیز تعلق میگیرد. که با زبان ساده میتوان گفت اجرت المثل وجهی است که بابت کارهائیکه به عهده زن نبوده و با درخواست شوهر (زوج) انجام شده است اطلاق میگردد.

نحوه ی محاسبه ی اجرت المثل

معمولاً اجرت المثل در زمانی به زوجه تعلق میگیرد که طلاق جاری شود زیرا در رسیدگی هایی که توسط دادگاهها بعمل آمده است بعضاً تحت این عنوان اگر اجرت المثل زوجه در حین ادامه زندگی محاسبه و از زوج وصول شود. ممکن است تحولاتی در وضعیت زندگی و اموال زوج حاصل شود که این قضیه میتواند در روند دریافت اجرت المثل مؤثر باشد.

 شرایط پرداخت اجرت المثل ایام زناشویی

محاسبه اجرت المثل بر مبنای سنوات زندگی زناشوئی است و نحوه محاسبه آن اگر توافقی بین زوجین نباشد. توسط کارشناس با بررسی اموال منقول و غیرمنقول زوج تعیین میشود و معمولاً عرف جاری حداقل از مبلغ هشتصد هزار تومان شروع میشود تا اکتساب میزان ثروت زوج و گاه بصورت عدم ملائت زوج دادگاه مخیرات ترتیب دیگری اتخاذ کند.

اجرت المثل

اجرت المثل ایام زناشویی بعد از فوت شوهر

اگر چه طبق مواد 336 و 337 قانون مدنی اجرت المثل تعریف و قابلیت وصول دارد و صراحت ماده 198 قانون آئین دادرسی مدنی میگوید. هرگاه دین یا حقی به عهده کسی ثابت شد اصل بر بقای آن است لذا منوط به ماترک و تعداد ورثه دارد که فرضاً اگر مهریه و اجرت المثل یکجا مطالبه شود و از ماترک حتی برای افراد صغیر چیزی باقی نماند قانونگذار اختیارات لازم را برای اتخاذ تصمیم در اینگونه موارد به قاضی تفویض نموده است.

دادخواست اجرت المثل ایام زناشویی

دادخواست اجرت المثل ایام زناشویی اگر چه هرگونه دادخواستی با فرمهای از پیش تنظیم شده که بوسیله قوه قضائیه در دسترس عموم قرار گرفته است مراجع به دعاوی حقوقی از جمله اجرت المثلبمثابه سایر دادخواستها میباشد لذا تا سقف 20 میلیون تومان از طریق شورای حل اختلاف و سپس بعد از 20 میلیون تومان به بالا از طریق دادگاههای عمومی (حقوقی) خانواده قابل رسیدگی میباشد.

اجرت المثل ایام زناشویی قبل از طلاق

اجرت المثل ایام زناشویی قبل از طلاق هم بطوریکه در گذشته تعریف شد مگر با توافق زوجین انجام شود. لکن معمولاً بنا به توضیح واضحاتی که در  قبل داده شد. هنگام جدا شدن محاسبه میشود. مگر دادگاه به حکم ضرورت تشخیص دیگری بدهد که قانونگذار میگوید قضات برای رسیدن به علم و یقین و صدور هرگونه حکم و احقاق حق از هیچ راهکاری قانونی منع و محدود نشده اند.

 

مطالبه اجرت المثل ایام زناشویی توسط وکیل

مطالبه اجرت المثل ایام زناشویی توسط بهترین وکیل خانواده با تنظیم دادخواست و تعیین سنوات زندگی بوده اما گاه اتفاق می افتد که سالیان متمادی یا چند سال زوجه مبادرت به ترک زندگی نموده و بدون اینکه کوچکترین زحمت یا آورده مالی یا انجام امورات زوج را تقبل نموده باشد می بایست به حسب تشخیص قانون از استحقاق دریافت آن سنوات خالی از حضور برخوردار نخواهد شد.

اجرت المثل در نکاح موقت

اجرت المثل ایام زناشویی نکاح موقت بین زن و مرد مستلزم بر توافقات اولیه برای اینگونه موارد بوده و حتی در صورت تولد فرزند باید تعهد حضانت بعدی مشخص شود و مخارج و نحوی ملاقات و غیره نیز در زمره توافقات بین نکاح کنندگان است.

نحوه ی اقامه دعوی اجرت المثل

اقامه دعوی اجرت المثل ایام زناشویی  به میزان 3 تا 5/3 درصد ابطال تمبر است که بعنوان هزینه دادرسی میباشد و اگر تا 20 میلیون تومان باشد توسط شورای حل اختلاف و در صورت مازاد بر 20 میلیون تومان توسط دادگاههای عمومی (حقوقی) اقامه میشود.

مراحل دادرسی اجرت المثل

مراحل دادرسی اجرت المثل ایام زناشویی عبارتست از تعیین کارشناس و بررسی اوضاع و احوال ملک یا محل یا نوع موضوع که البته تا سه مرحله نظریه کارشناس قابل اعتراض است و اینگونه موارد بدواً توسط یک کارشناس سپس هیئت 3 نفر و سرانجام هیئت 5 تا 7 نفره قطعی میشود.

آیا اعسار و تقسیط (قسط بندی) اجرت المثل پذیرفته می شود؟

اگر شوهر مالی نداشته باشد می تواند با دادن  دادخواست تقسیط اجرت المثل از دادگاه تقاضای قسط بندی مبلغ محکومیت اجرت المثل را کند و در صورت بودن شرایط اعسار، دادگاه حکم بر تقسیط صادر می کند. البته به شرطی که زوج مالی برای توقیف و پرداخت نداشته باشد.

در انتها به شما پیشنهاد میکنم اگر نیازمند مشاوره رایگان بهترین وکیل خانواده در رابطه با این موضوع هستید اینجا کلیک کنید.

پیام بگذارید